In Wenen sneeuwt het altijd
Sneeuwbolletje
Als ik zeg ‘Perzy bolletje’, dan zal bijna niemand spontaan zeggen; ‘Ja, dat ken ik’.
Wanneer ik zeg ‘sneeuwbolletje’ dan weet bijna iedereen wat het is.
Sneeuwbollen!
Wie kent ze niet? Ze zijn er in alle soorten en maten en overal op de wereld te koop.
Maar wist je dat het enige echte sneeuwbolletje oorspronkelijk uit Wenen komt en dat het min of meer bij toeval ‘ontdekt’.
De uitvinder van het sneeuwbolletje Erwin Perzy
Net als bij veel uitvindingen is het sneeuwbolletje bij toeval ontdekt.
Erwin Perzy, geboren in Wenen in 1876 was van beroep instrumentenmaker met name op het gebied van chirurgie.
Hij experimenteerde met de zogenaamde ‘Schusterkugel’, een glazen bol met een buisvormig uiteinde, deze werd gevuld met water, het effect was al bij een vergrootglas.
Hij experimenteerde met het toevoegen van allerlei stoffen, wat het licht meer zou kunnen reflecteren.
Bijvoorbeeld glassplinters. Hij probeerde het ook met metaalgruis (Gries).
Het Gries dwarrelde langzaam naar beneden en dat deed hem denken aan dwarrelende sneeuwvlokjes.
Zo is de Weense sneeuwbol ontstaan, Erwin Perzy noemde zijn uitvinding: ‘Glasbal met sneeuw-effect’.
Wiener Silvesterguss
Alleen een bolletje met sneeuw is nogal saai, dus bedacht Erwin Perzy er nog iets bij.
Hij combineerde zijn nieuwe uitvinding met een oud Weens gebruik; Silvesterguss.
Wiener Silvesterguss was bij jong en oud een geliefd tijdverdrijf op oudejaarsavond.
Uit het geschoten wild werd de hagel gehaald, maar ook het lood uit rokken en jurken van de vrouwen.
Het lood werd gesmolten en vervolgens werd het gesmolten lood in een kom met koud water gegoten.
Het stolde direct en de meest bizarre vormen ontstonden hieruit. Deze werden vervolgens gebruikt voor waarzeggerij of als amulet.
Hij experimenteerde verder en kwam op een tin-loodlegering, dat smolt sneller op een lepel boven een kaars.
Hij liet het niet over aan een willekeurig vorm, maar goot het in een vormpje.
In zijn eerste glasbal met sneeuweffect stond de Mariazeller kerk.
Sinds 1900 bestaat het geheim
Zo is de ‘Original Wiener Schneekugelmanufaktur’ ontstaan in het jaar 1900.
Een paar jaar later kreeg Erwin Perzy zelfs een eerbetoon van Keizer Franz Joseph I.
Het productieproces is in de loop der tijden wel aangepast.
De ballen zijn nog steeds van glas, in de jaren ’50 werd een nieuwe sneeuwmix ontwikkeld.
De sokkel werd in het begin gemaakt van een houtenpoot van een kast en met schoenpoets zwart gemaakt, nu is de sokkel van zwart kunststof.
Wat niet veranderd is is dat ‘het geheim van het recept van de ‘Glasbal met sneeuweffect’ en dat is tevens het best bewaarde geheim van de originele sneeuwbol.
Inmiddels staat Erwin Perzy III, de kleinzoon van uitvinder, aan het roer van het familiebedrijf.
Hij is de enige die het geheim weet, zelfs voor zijn dochter Sabine, die het bedrijf later over zal nemen is het recept nog een groot geheim.
Kunst, kitsch of cultuur?
De sneeuwbol heeft de Eerste en Tweede wereldoorlog overleefd en de wereldwijde economische crisis.
Vandaag de dag worden er jaarlijks 200.000 Schneekugel geproduceerd in het kleine atelier in Wenen.
In het standaard assortiment is het kleinste model 25 mm en de grootste is 120 mm, alle maten kunnen geleverd worden, het is immers handwerk.
Er zijn 350 verschillende figuren gemaakt voor de glazenbol. De bekendste zijn; keizerin Sisi, de Stephansdom, het Weense reuzenrad en de sneeuwpop.
Maar als iemand een speciale wens heeft kan Erwin Perzy III ervoor zorgen.
De sneeuwbolletjes worden over de gehele wereld geëxporteerd.
Vooral onder de Japanners is het bolletje eg populair.
Een verzamelobject, een geliefd souvenir.
Het is kunst, kitsch of cultuur?
De beste kwaliteit
Er zoals bij zoveel producten worden de sneeuwbolletje veel nagemaakt, vooral in Azië.
Toch is familie Perzy niet bang voor de goedkopere concurrentie uit deze landen
Alleen de originele Schneekugel is van de beste kwaliteit en dat zie je direct.
De sneeuwvlokken dansen en dwarrelen minimaal 2 minuten en er zit in nooit een luchtbel in de bol.
Nog een belangrijke tip
De mooiste sneeuwval krijg je niet door flink te schudden met het bolletje, maar juist de sneeuwbal even op z’n kop te houden en dan rustig neerzetten.
Tip! Schneekugel museum
Mocht je een bezoek aan Wenen brengen dan kan ik je zeker aanraden om een het kleine museum van de familie Perzy te bezoeken.
Klein maar fijn, er blijft echter één deur gesloten!
Achter deze deur ligt het familiegeheim van de sneeuwvlokken, het geheime recept.
Original Wiener Schneekugelmanufaktur
Schumanngasse 87
1170 Wien
https://www.schneekugel.at/
013-5301037
0653-40 73 44
info@zirbewinkel.nl
