Zirbe boom en de Notenkraker

Zirbe bomen en de Notenkrakers

De beste vriend van de Zirbe boom is de Tannenhäher (Nucifraga Caryocatactus).
In het Duits ook wel bekend als Gratsch en in het Nederlands beter bekend als de Notenkraker.

Andere benamingen voor de Notenkraker zijn:

• Eichelhäher (Zuid-Tirol)
• Tschankel

Verspreiding van de boomzaden

Zaden van bomen en planten kunnen zich op allerlei manieren verspreiden.
De meest eenvoudige manier is direct van de boom vallen en op die plaats te ontkiemen, maar dat is niet ideaal voor een goede verspreiding.

Een andere manier is verspreiding door de wind, de zaadjes zijn voorzien van een soort constructie zodat ze goed door de wind verspreid kunnen worden, bijvoorbeeld de Berkenboom.

Ook via water kunnen zaden zich makkelijk verspreiden, de vallen in het water en zijn ook voorzien van een speciale constructie zodat ze blijven drijven en zich door de stroom kunnen laten meevoeren. Als de zaden eenmaal aangemeerd zijn dan kunnen ze ontkiemen.

De zaadverspreiding door voedsel is tweeledig.
Het kan zijn dat de zaden in mooie vruchten ‘verpakt’ zitten en lekker smaken. Ze worden door dieren gegeten maar de zaden worden niet verteerd.
Door de uitwerpselen komen de zaden weer op een andere plaats terecht en daar kan het zaad ontkiemen.
Bijvoorbeeld bij appels en tomaten.
Andere zaadsoorten worden meegenomen door dieren en worden op een andere plaats weer achtergelaten, ze worden verstopt als voedselvoorraad.
Lang niet alle voorraad wordt teruggevonden en opgegeten, een van de bekende dieren die op deze manier voor verspreiding zorgt is de eekhoorn.

Hoe wordt het zaad van de Zirbe boom verspreid?

De Zirbe boom heeft een bijzonder ‘maatje’, de Notenkraker. De Notenkraker is een van de belangrijkste verspreiders van het Zirben zaad.

Het leefgebied van de Notenkraker en zijn verstopplaatsen

De Zirbe groeit vooral in de ‘Kampfzone’, in augustus kun je hier de herfst al waarnemen. Dan begint de flora en fauna zich al voor te bereiden op een vaak, lange, en strenge winter. In die periode beginnen de dieren al met het aanleggen van hun voedselvoorraden.

Ook de Notenkraker begint aan zijn voorbereidingen en gaat druk aan het werk met het aanleggen van voedselvoorraden.

Hij begint te wroeten in de grond, hij is op zoek naar de Zirben Zapfen (dennenappels). Zodra hij een denneappeel gevonden heeft haalt hij met zijn snavel de kern eruit.
Als hij een aardig voorraadje gevonden heeft, stopt hij ze in zijn keelzak en kan ze over grote afstanden verplaatsen, om ze elders te verstoppen.
De Notenkraker kan ca. 50 zaden/pitten vervoeren. Vaak verstopt de vogel zijn zaden ook boven de boomgrens.

10.000 verstopplaatsen

Het kan voorkomen dat de Notenkraker wel  10.000 verstopplaatsen aanlegt, als voorbereiding op de winter.
Het liefste zoekt de Notenkraker plekjes op waar de grond wat losser  is zodat hij de zaden makkelijk kan verstoppen, maar ook plekjes waar niet teveel sneeuw kan vallen.
In de winter moet de vogel makkelijk bij zijn voorraden kunnen komen, dat is van levensbelang.
Een groot deel van de zaden kan hij terugvinden en wordt ook opgegeten.

Ontkiemen van de zaden

Uiteindelijk zal ongeveer 20% in de grond blijven zitten.
De verstopplaatsen zijn doorgaans ook ideale plekken om plekken om de zaden te laten ontkiemen.

Men neemt aan dat in de Alpen, ieder tweede zaadje, zijn bestaan te danken heeft aan de ijverige Notenkraker.

De Zirbe boom en de Notenkraker zijn in hun bestaan op elkaar aangewezen.

Met dank aan Kees Vanger

Zirbe bomen en zwammen

De Zirbe vormt een zogenaamde mycorrhiza symbiose van verschillende zwammen.
De bekendste mycorrhiza partners van de Zirbe zijn de vliegenzwam, de rossige melkzwam, die zich om de wortels van de boom nestelen, waar uiteindelijk de stofwisseling plaats vindt.

Het is niet alleen een uitwisseling van de voedingsstoffen maar ze verbeteren voor beide zijde de levensomstandigheden op veel vlakken.